Dobkowice
Dobchowicz (1315), Dobkowicz (1353), Dugwitz (1630), Duckwitz (1845), Gutendorf (1938), Dobkowice (1948)
- Jeden z najstarszych budynków w Dobkowicach, pochodzący z XIX wieku (ul. Partyzantów 5)
- Dobkowice to nieduża miejscowość o typie ulicówki; podczas II wojny światowej wieś nie ucierpiała zbytnio (uszkodzony został jeden dom mieszkalny i kilka obór); najstarsza zabudowa Dobkowic znajduje się wzdłuż ul. Partyzantów
- Świetlica wiejska i plac zabaw
Dobkowice to nazwa patronimiczna od imienia Dobek (Dobiesław), czyli „cieszący się sławą” lub „słynący z dzielności” (dobie – waleczny, dzielny i sław – sława). W dokumencie z 1315 roku wdowa po Dobku zapisuje Dobkowice swej córce Dobiesławie.
Dobkowice to nieduża wieś o typie ulicówki. Wzdłuż ul. Partyzantów znajduje się większość starszej zabudowy wsi.
Od XIV w. aż do 1810 r., do czasu sekularyzacji*, Dobkowice należały do wrocławskiego klasztoru dominikanek św. Katarzyny. Od średniowiecza we wsi funkcjonowała karczma będąca własnością klasztoru.
Wojny i zawirowania dziejowe nie omijały Dobkowic, w XV wieku podczas wojen husyckich majątek musiał być pustoszony wielokrotnie, gdyż w 1443 r., czyli dziesięć lat po odbiciu Niemczy z rąk husytów, wciąż ¼ dobkowickich pól stała odłogiem z powodu braku rąk do pracy. Podczas wojny trzydziestoletniej (1618-48) zmierzające do Wrocławia zarówno wojska protestanckie, jak i katolickie, łupiły miejscową ludność. Sytuacja musiała być bardzo trudna, skoro dominikanki otrzymały od cesarza Ferdynanda II w 1625 r. specjalny przywilej, w którym zabraniano dowódcom wojskowym pobierania kontrybucji i danin z dóbr klasztornych, a szczególnie z Dobkowic, Rolantowic i Jaszowic.
Na początku XVIII w. wieś zamieszkiwało około 120 osób, hodowano tu ponad 400 sztuk zwierząt (głównie owce i krowy) i uzyskiwano dobre plony z uprawy zbóż. Na początku XX wieku, gdy właścicielem majątku w Dobkowicach był Paul Nȁhrich, właściciel cukrowni w Pustkowie Żurawskim, zaczęto uprawiać buraki cukrowe, które przewożono do Pustkowa kolejką wąskotorową.
Tuż przed II wojną światową we wsi mieszkały 143 osoby w 41 domach, w większości wyznania protestanckiego; ewangelicy uczęszczali do kościoła w Rękowie, katolicy do Wierzbic; wieś była zelektryfikowana(!).
Obecnie w miejscowości mieszka 127 osób (dane z 15.08.2021), działa świetlica wiejska, znajduje się boisko i plac zabaw.
*sekularyzacja – na mocy edyktu króla pruskiego Wilhelma Fryderyka III z 1810 r. upaństwowiono na Śląsku około 70 klasztorów męskich i żeńskich; konfiskacie uległy m.in. klasztorne biblioteki, skarbce, majątki ziemskie; głównym powodem sekularyzacji była konieczność zapłaty przez Prusy kontrybucji wojennej Francji
Dobkowice
Dobkowice czy Dąbkowice? – o nazwach miejscowości w gminie Kobierzyce
Nazwy poszczególnych miejscowości zmieniały się na przestrzeni wieków wielokrotnie. I tak na przykład Domasław pojawiał się w dokumentach jako: Domezlau, Domaslav, Domazlaw, Domsla, Dumslav, Tumsla, Domasslaw, Domplaw, Domsel, Dombslaw, Domslau.
Większość wsi znajdujących się obecnie na terenie gminy Kobierzyce ma rodowód średniowieczny, stąd pierwotnie w większości posiadały słowiańskie nazwy.
W latach 1935-38 narodowi socjaliści postawili sobie za cel usunięcie nazw, które miały słowiańskie brzmienie i pochodzenie, dotyczyło to zarówno nazw miejscowości, jak i nazw topograficznych: rzek, potoków, wzgórz, zagajników. Podczas tak zwanego „niemieckiego chrztu Śląska”, przemianowano większość z trzydziestu trzech wsi gminy Kobierzyce, i tak np. słowiańsko brzmiące Koberwitz (Kobierzyce), kojarzące się z kobiercem, nazwano Rȍsslingen, Wirrwitz (Wierzbice) – Konradserbe, a Duckwitz (Dobkowice) – Gutendorf.
Zmienione przez hitlerowców nazwy obowiązywały do 1945 roku.
Polskie władze po II wojnie światowej prowadziły na tak zwanych Ziemiach Odzyskanych szeroko zakrojoną politykę polonizacji; jednym z ważniejszych działań była szybka zmiana nazw miejscowości. Próbowano spolszczać nazwy niemieckie (np. przedwojenne Haidȁnichen, czyli Racławice Wielkie, nazywano początkowo Hajdaniki), szukać słowiańskich korzeni w nazwach średniowiecznych (Wiedmannsau, czyli Królikowice, w 1947 roku nosiły nazwę Krolice) lub nadawać zupełnie nowe nazwy (Domslau, czyli Domasław, nazwano początkowo Łukaszowice).
Odpowiedzialna za ustalenie polskiego nazewnictwa na Ziemiach Zachodnich była reaktywowana w 1945 roku Komisja Ustalania Nazw Miejscowości. Jej priorytetem stały się miejscowości o dużej liczbie mieszkańców, dlatego niewielkie wioski czasami musiały czekać na oficjalną polską nową nazwę kilka lat. Spowodowało to oczywiście spore zamieszanie w nazewnictwie. Kobierzyce
w pierwszym okresie powojennym nazywano Kobierowicami i Kobierzowicami, a stację kolejową w tej miejscowości ochrzczono Sobiegrodem.
Tylko kilka z wiosek utrzymało do dzisiaj pierwotne nazwy nadane im przez Komisję, w późniejszych latach ulegały one zmianie i tak np.: Surzyce stały się Żurawicami, Wielki Zieluń – Solną, Łukaszowice – Domasławiem, Pusty Wóz – Nowinami, Rorantowice – Rolantowicami, a Tyńczyk – Tyńcem Małym.
Zdarzało się też, że miejscowa ludność powszechnie używała nieznacznie zmienionej nazwy swojej miejscowości niż ta oficjalnie obowiązująca, na przykład Dobkowice nazywano Dąbkowicami,
a Domianowice Damianowicami. Uchwałą Rady Gminy w 2000 roku nazwa Domianowic oficjalnie została zmieniona na Damianowice.
Tekst i zdjęcia: Marta Miniewicz
(zdjęcie nr 1 Michał Mirowski)
